เราค้นหาอะไร..ในตัวนักดำน้ำ?
เมื่อวานนี้ได้มีโอกาสเริ่มสอนหลักสูตร Open Water ซึ่งเป็นหลักสูตรแรกของการเริ่มต้นเป็นนักดำน้ำ จริงๆแล้วก็เหมือนกันทุกๆครั้งที่เริ่มสอน ไม่ว่าจะหลักสูตรไหน นักเรียนแต่ละคนมีเหตผลในการลองเดินเข้ามาในโลกของทะเล โลกที่มีขนาดใหญ่มากกว่า 2 เท่าของโลกเบี้ยวๆที่เรายืนอยู่ โลกอีกด้านของทะเลที่คนส่วนใหญ่ไม่เคยเห็น
น้องปาแปง นายแบบนักกีฬาคนเก่ง แลดูหน่วยก้านดี กำลังวังชาแกร่ง ร่างกายฟิดเปรี๊ยะ ชัวร์ๆว่าคนนี้เป็นหัวหน้าห้องแน่ ทีแรกคิดว่าน้องอยากมาเรียนเอาโล่ห์เฉยๆ เพราะการดำน้ำลึกคงเป็นความท้าทายนึงในหน้าที่การงานของน้อง ซึ่งปาแปงเองก็คิดว่าการดำน้ำไม่น่ายาก เอาเข้าจริง ครูบอกได้เลยว่า เพราะความเป็นนักกีฬาของน้องก็มีหลายมุมซึ่งครูเองไม่รู้เหมือนกัน การหายใจของน้องไม่ดีเท่าไหร่ เรียกว่าฝ้าเต็มหน้ากากตลอดเวลา เห็นตั้งแต่การทดสอบ skin diving การใช้อากาศเพื่อกำหนดการเคลื่อนไหวในน้ำของปาแปงยังไม่คุ้นเคยและทำได้ไม่ดีเลย ระหว่างการฝึกดำน้ำว่ายน้ำ ตัวเอียงไปมาตลอด แม้แต่ท่านั่ง คุม buoyancy ทำได้ลำบากมาก ความเท่ห์บนบกกลายเป็นความวุ่นวายในสระ
ครูกิ๊ฟครูสอน ballet คนเก่ง ลูกศิษย์ลูกหาตรึม ครั้งแรกพอแอบดูแล้วแอบสังเกตแล้ว รู้สึกไม่ห่วงเรื่อง body balance หรือการจัดระเบียบร่างกายในการดำน้ำของครูกิ๊ฟ คิดเอาเองว่าการฝึกดำน้ำน่าจะเป็นเรื่องง่ายสำหรับครูกิ๊ฟ เพราะเป็นมืออาชีพด้านนี้อยู่แล้ว พอเอาเข้าจริง ครูกิ๊ฟค่อนข้างคิดอะไรเป็นตรรกกะ ก่อนหลัง ขอเหตผล ขอคำอธิบาย ขอวิธีการ (แปลเป็นไทย ว่า คิดเยอะไปนิด) ซึ่งครูกิ๊ฟอธิบายให้ฟังว่า การคิดแบบนั้นจะทำให้ครูเข้าใจการดำน้ำได้ดีขึ้น แต่การสอนดำน้ำมีข้อจำกัดบางอย่างในบางกิจกรรมที่ต้องเริ่มพร้อมกัน และเป็นการเรียนปฏิบัติควบคู่ทฤษฏี ที่ต้องมีการสื่อสาร flow ไปมาระหว่างกันอยู่ตลอดเวลา จบการเรียนวันแรก(แบบทุกลักทุเล) ทำให้ครูกิ๊ฟแลดูไม่ค่อยหนุกหนานเท่าไหร่ (แอบเห็นว่า แบกแท๊งก์ไปก็บ่นไป.. นี่ชั้นมาทำไรเนี่ยยย)
คุณโต้ นักดนตรีแห่งวงโลโมโซนิค ทีแรกคิดว่าโต้คงเบื่อๆอยากๆ มาเรียนเพราะโดนภรรยาบังคับให้มา จะได้ไปดำน้ำได้ด้วยกัน โต้เหมือนเรียนไปงั้นแหละ ถึงจะมีถามบ้าง แต่แลดูนิ่ง ไม่ค่อยตั้งใจ ไม่ค่อยมองตาครู ปรากฏว่า โต้ทำได้ดี(มาก)แทบทุกอย่าง งง เจอนักเรียนแบบนี้ครูทั้งชอบและเครียดนะ มุมนึง ก็สบายใจ เพราะสอนอะไรไปก็ทำได้หมด มุมนึงก็เครียด เพราะนักดำน้ำแบบโต้ คือ มั่นใจเกินไปสำหรับวันแรก(และวันต่อๆไป)
คุณเอิร์น สาวสวยอีกคน มาเรียนแบบ งงงง (ประมาณโดนลากๆมา) ครูเห็นแว๊ปแรก แอบคิดเลย "จะไปรอดเหรอ(ฟระ)" ร่างกายดูบอบบาง ถึงจะเป็นนักว่ายน้ำก็เหอะ การดำน้ำมันคนละแบบคนละ skill นะ ได้ยินคุณเอิงเรียนไปเหน็บครูไปด้วยความมันส์ ตอนแรกเอิงนอยด์เรื่องหน้ากากมาก พอครูจอย ครูผู้ช่วยอีกคนเข้าไปสอนเรื่องความสำคัญของการเลือกอุปกรณ์และการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ จบปัญหาปุ๊ป นางดำน้ำยังกะเงือก! โพสต์ท่าสวยขึ้นมาทันใด (โดยไม่ต้องสอนแฮะ)
หลังจากได้ใช้เวลาอยู่กับนักเรียนดำน้ำเต็มที่ทุกครั้ง ครูจะรู้จักตัวเองมากขึ้น ก็เพื่อสามารถทำความรู้จักกับนักเรียนมากขึ้น เราจะได้รู้ว่านักเรียนต้องการอะไร ทำอะไรได้ หรือทำอะไรไม่ได้ ทุกอย่างมาจากการสังเกต สิ่งเหล่านี้มีผลโดยตรงกับการการที่ 'นักเรียน' จะกลายเป็น 'นักดำน้ำ'แบบไหนในอนาคต ก็เพราะการสังเกตในวันแรกๆแบบนี้แหละ
เมื่อถึงวันที่เราอยู่ต้องคนเดียวใต้น้ำ ถึงแม้จะมีครูหรือ buddy ไปด้วย เราจะใช้เวลาส่วนมากไปกับการคุยกับคนที่อยู่ในหัว เถียงกันไปมา จนเราพบว่า โลกใต้น้ำ มันไม่ใช่สิ่งที่เราคาดไว้เสมอ อยู่ที่เราเอง ว่าจะสามารถกำหนดมุมของสิ่งที่นักดำน้ำอยากจะมองเห็น อยากจะเป็นได้อย่างไร
การดำน้ำ มุมนึง ก็เหมือน การออกผจญภัยคนเดียว ครูสอนดำน้ำจึงมีหน้าที่สังเกตมากกว่าสอน ครูมีหน้าที่แนะ ชี้ ติ ชม ทำให้นักดำน้ำรู้วิธีเอาตัวรอดในสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดได้อย่างไร เพื่อเอาเวลาที่เหลืออยู่ไปสนุกกับการดำน้ำจริงๆซักที
การค้นหาตัวตนของนักเรียนดำน้ำจะทำให้เค้ากล้าตัดสินใจมากขึ้น และตัดสินใจได้ดีขึ้น ประสบการณ์ต่างๆที่ได้พบเจอ ไม่มาจากครู หรือจากการไปเที่ยว จะทำให้นักดำน้ำพัฒนาตัวเองไปในด้านที่ดีขึ้น และเติบโตเป็นนักดำน้ำที่เก่งมากขึ้น สามารถพัฒนาวิธีการดำน้ำ หรือรูปแบบการดำน้ำที่ตัวเองชอบได้เอง มีอิสระ ไม่ยึดติดกับใคร และสุดท้ายเลือกรูปแบบการดำน้ำอย่างที่ทำให้ตัวเองมีความสุข
เพราะการค้นหาโลกของทะเล จริงๆแล้วไม่ได้เริ่มต้นที่ทะเล
แต่เริ่มต้นที่จิตใจของครู และตัวตนของนักเรียน
ซึ่งวันนึง ..กำลังจะกลายเป็นนักเดินทาง
